2010-03-31, 12:27
(Ten post był ostatnio modyfikowany: 2011-06-13, 20:59 przez m.grzebinoga.)
Bakterie Legionella w instalacjach ciepłej wody użytkowej
Artykuł opisuje zagrożenia, których źródłem jest ciepła woda użytkowa zanieczyszczona bakteriami Legionella. W celu przeciwdziałania rozwojowi bakterii Legionella najczęściej stosowana jest metoda termiczna. Stosowanie tej metody powinno uwzględniać czynniki stymulujące lub hamujące rozwój bakterii. Należą do nich czas i temperatura dezynfekcji.
Każdego roku ponad 4000 osób umiera na legionellozę. Eksperci w tej dziedzinie oceniają, że najważniejszym źródłem bakterii Leggionella są instalacje wodne, a wiec w tym również wody pitnej w budynkach. Niezależnie od stopnia przygotowania wody przez jej dostawcę, na drodze do odbiorcy poziom środków dezynfekujących może ulec zmniejszeniu, a na powierzchni rurociągów może występować biofilm. Może to spowodować wytworzenie warunków korzystnych dla rozwoju bakterii, która staje się zagrożeniem dla ludzi.
Legionella pneumophila jest jednym z członków dużej rodziny bakterii Legionellaceae. Wykryto co najmniej 47 gatunków typu Legionella oraz co najmniej 16 serogrup. Jednym z miejsc zagrożonych występowaniem bakterii jest instalacja ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Instalacje skorodowane lub zanieczyszczone mechanicznie lub organicznie stwarzają dobre warunki dla rozwoju bakterii i stają się prawdopodobnym miejscem ich występowania. Kolejnymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi bakterii są zastoiska wody w instalacjach oraz właściwa temperatura: wzrost ilości bakterii występuje między 20*C a 46*C.
Okres wylęgania legionellozy – czas między dostaniem się bakterii do organizmu a powstaniem pierwszych objawów – jest zwykle 2-10 dni. Nie stwierdzono zarażeń od osób chorych.
Legionelloza wywoływana jest przez wdychanie aerozolu wody z bakteriami w powietrzu. Rzadziej choroba jest wywoływana jest przez zachłyśnięcie się wodą zakażoną bakteriami.
Przetrwanie bakterii w aerozolu zależy od wielu czynników, a w tym temperatury otoczenia, wilgotności względnej, nasłonecznienia, wiatru.
Ryzyko infekcji pochodzące z instalacji zależy od takich czynników jak:
Rozważanie powyższych czynników jest wskazówką jak można zabezpieczyć się przed zakażeniem lub kontrolować ryzyko zakażenia. Optymalna temperatura do namnażania się bakterii Legionella Pneumophila w laboratorium to 37*C. Przy wyższych temperaturach stopień namnażania tych mikroorganizmów zmniejsza się, a przy 46*C ustaje. Bakteria może przeżyć w wyższych temperaturach, ale czas przetrwania spada od kilku godzin przy 50*C do kilku minut przy 60*C. Przy temperaturze 70*C bakteria jest zabijana natychmiast. Poniżej 37*C stopień namnażania spada również i jest nieznaczący poniżej 20*C. Bakteria może przeżyć w stanie uśpienia przy dużo niższych temperaturach i powrócić do namnażania po pojawieniu się bardziej sprzyjających warunków. Legionellę wykryto w instalacjach o szerokim zakresie pH.
Zabezpieczenie instalacji powinno więc polegać na utrzymaniu całej objętości wody w ciągłym ruchu i we właściwej temperaturze. Zatem istniejąca instalacja cyrkulacyjna powinna być właściwie zrównoważona.
Woda zanieczyszczona stwarza ryzyko powstania zakażenia jedynie, kiedy zostanie rozpylona w powietrzu do aerozolu. Małe cząstki pozostają zawieszone w powietrzu przez dłuższy czas. Krople o średnicy 5µm lub mniejsze dostają się głęboko do płuc i nie mogą być łatwo usunięte. Poza tym większe krople mogą parując zmniejszyć swój rozmiar do wielkości, które nadal zawierają bakterie. Główne źródło wytwarzania aerozolu występuje w rozrywających się lub uderzających strumieniach wody, albo pękających bańkach na powierzchni wody. Zjawiska takie występują w natryskach, wannach itp.
Rzeczywista dawka bakterii zdolna wywołać chorobę nie jest jasno określona. W przypadku osób podatnych jest całkiem mała – prawdopodobnie nie więcej niż kilkadziesiąt organizmów. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz ze zwiększeniem się wdychanych ilości bakterii i podatności na nie. Dwa czynniki determinują wdychaną ilość : stężenie bakterii i czas przebywania w zanieczyszczonym powietrzu.
Pobyt pod natryskiem lub w łazience jest zwykle ograniczony do kilku minut, podczas gdy pobyt w wannie (np. z hydromasażem) bywa dłuższy. Jest prawdopodobne, że zakaźna dawka nie jest pobierana w jednym oddechu, ale akumuluje się przez kilka minut.
Na wzrost podatności na legionellozę wpływają następujące czynniki:
Powyższe informacje świadczą o zagrożeniach płynących z niekontrolowanego rozwoju bakterii legionella. Współczesna technika pozwala na stworzenie technologii redukującej ich ilość w wodzie. W przypadku instalacji ciepłej wody użytkowej istnieje wiele metod dezynfekcji. Jedną z nich jest termo dezynfekcja, czyli podgrzanie płynącej w instalacji wody do 70 *C. Proces powinien zaistnieć w każdym pionie gałęzi instalacji, co powinno być sprawdzone przez zamontowanie czujniki temperatury. Czas trwania przegrzewu powinien być odliczany od momentu osiągnięcia temperatury przegrzewu. Po jego upłynięciu dla poszczególnych pionów proces powinien być odpowiednio zatrzymany tak, aby do minimum ograniczyć wpływ gorącej wody na instalację oraz podwyższone zużycie energii.
Większość sterowników produkowanych przez naszą firmę zabezpiecza układ przed wystąpieniem bakterii legionella.
Artykuł opisuje zagrożenia, których źródłem jest ciepła woda użytkowa zanieczyszczona bakteriami Legionella. W celu przeciwdziałania rozwojowi bakterii Legionella najczęściej stosowana jest metoda termiczna. Stosowanie tej metody powinno uwzględniać czynniki stymulujące lub hamujące rozwój bakterii. Należą do nich czas i temperatura dezynfekcji.
Każdego roku ponad 4000 osób umiera na legionellozę. Eksperci w tej dziedzinie oceniają, że najważniejszym źródłem bakterii Leggionella są instalacje wodne, a wiec w tym również wody pitnej w budynkach. Niezależnie od stopnia przygotowania wody przez jej dostawcę, na drodze do odbiorcy poziom środków dezynfekujących może ulec zmniejszeniu, a na powierzchni rurociągów może występować biofilm. Może to spowodować wytworzenie warunków korzystnych dla rozwoju bakterii, która staje się zagrożeniem dla ludzi.
Legionella pneumophila jest jednym z członków dużej rodziny bakterii Legionellaceae. Wykryto co najmniej 47 gatunków typu Legionella oraz co najmniej 16 serogrup. Jednym z miejsc zagrożonych występowaniem bakterii jest instalacja ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Instalacje skorodowane lub zanieczyszczone mechanicznie lub organicznie stwarzają dobre warunki dla rozwoju bakterii i stają się prawdopodobnym miejscem ich występowania. Kolejnymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi bakterii są zastoiska wody w instalacjach oraz właściwa temperatura: wzrost ilości bakterii występuje między 20*C a 46*C.
Okres wylęgania legionellozy – czas między dostaniem się bakterii do organizmu a powstaniem pierwszych objawów – jest zwykle 2-10 dni. Nie stwierdzono zarażeń od osób chorych.
Legionelloza wywoływana jest przez wdychanie aerozolu wody z bakteriami w powietrzu. Rzadziej choroba jest wywoływana jest przez zachłyśnięcie się wodą zakażoną bakteriami.
Przetrwanie bakterii w aerozolu zależy od wielu czynników, a w tym temperatury otoczenia, wilgotności względnej, nasłonecznienia, wiatru.
Ryzyko infekcji pochodzące z instalacji zależy od takich czynników jak:
- obecności jednego lub więcej czynników, które umożliwiają zwiększenie ilości bakterii, takich jak: temperatura wody, występowanie zastoisk, użycie materiałów uszczelniających, takich jak guma, drewno, które mogą służyć jako pożywka instalacji,
- zdolność wody do tworzenia aerozoli,
- koncentracja Legionelli w aerozolu i rozmiaru cząstek aerozolu: ryzyko zachorowania wzrasta wraz ze wzrostem koncentracji i zmniejszaniem się rozmiaru cząstki (mniejsze cząstki są bardziej niebezpieczne, ponieważ mogą głębiej penetrować płuca),
- podatność na zakażenie,
Rozważanie powyższych czynników jest wskazówką jak można zabezpieczyć się przed zakażeniem lub kontrolować ryzyko zakażenia. Optymalna temperatura do namnażania się bakterii Legionella Pneumophila w laboratorium to 37*C. Przy wyższych temperaturach stopień namnażania tych mikroorganizmów zmniejsza się, a przy 46*C ustaje. Bakteria może przeżyć w wyższych temperaturach, ale czas przetrwania spada od kilku godzin przy 50*C do kilku minut przy 60*C. Przy temperaturze 70*C bakteria jest zabijana natychmiast. Poniżej 37*C stopień namnażania spada również i jest nieznaczący poniżej 20*C. Bakteria może przeżyć w stanie uśpienia przy dużo niższych temperaturach i powrócić do namnażania po pojawieniu się bardziej sprzyjających warunków. Legionellę wykryto w instalacjach o szerokim zakresie pH.
Zabezpieczenie instalacji powinno więc polegać na utrzymaniu całej objętości wody w ciągłym ruchu i we właściwej temperaturze. Zatem istniejąca instalacja cyrkulacyjna powinna być właściwie zrównoważona.
Woda zanieczyszczona stwarza ryzyko powstania zakażenia jedynie, kiedy zostanie rozpylona w powietrzu do aerozolu. Małe cząstki pozostają zawieszone w powietrzu przez dłuższy czas. Krople o średnicy 5µm lub mniejsze dostają się głęboko do płuc i nie mogą być łatwo usunięte. Poza tym większe krople mogą parując zmniejszyć swój rozmiar do wielkości, które nadal zawierają bakterie. Główne źródło wytwarzania aerozolu występuje w rozrywających się lub uderzających strumieniach wody, albo pękających bańkach na powierzchni wody. Zjawiska takie występują w natryskach, wannach itp.
Rzeczywista dawka bakterii zdolna wywołać chorobę nie jest jasno określona. W przypadku osób podatnych jest całkiem mała – prawdopodobnie nie więcej niż kilkadziesiąt organizmów. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz ze zwiększeniem się wdychanych ilości bakterii i podatności na nie. Dwa czynniki determinują wdychaną ilość : stężenie bakterii i czas przebywania w zanieczyszczonym powietrzu.
Pobyt pod natryskiem lub w łazience jest zwykle ograniczony do kilku minut, podczas gdy pobyt w wannie (np. z hydromasażem) bywa dłuższy. Jest prawdopodobne, że zakaźna dawka nie jest pobierana w jednym oddechu, ale akumuluje się przez kilka minut.
Na wzrost podatności na legionellozę wpływają następujące czynniki:
- Wiek powyżej 50 roku życia; zachorowania dzieci należą do rzadkości,
- Płeć: mężczyźni SA trzykrotnie bardziej podatni niż kobiety,
- Palenie tytoniu,
- Inne choroby układu oddechowego,
- Inne choroby, takie jak nowotwory, cukrzyca, choroba nerek, alkoholizm, które osłabiają naturalną odporność,
- Leczenie wymagające dializ lub lekarstw zwiększających tolerancję immunologiczną.
Powyższe informacje świadczą o zagrożeniach płynących z niekontrolowanego rozwoju bakterii legionella. Współczesna technika pozwala na stworzenie technologii redukującej ich ilość w wodzie. W przypadku instalacji ciepłej wody użytkowej istnieje wiele metod dezynfekcji. Jedną z nich jest termo dezynfekcja, czyli podgrzanie płynącej w instalacji wody do 70 *C. Proces powinien zaistnieć w każdym pionie gałęzi instalacji, co powinno być sprawdzone przez zamontowanie czujniki temperatury. Czas trwania przegrzewu powinien być odliczany od momentu osiągnięcia temperatury przegrzewu. Po jego upłynięciu dla poszczególnych pionów proces powinien być odpowiednio zatrzymany tak, aby do minimum ograniczyć wpływ gorącej wody na instalację oraz podwyższone zużycie energii.
Większość sterowników produkowanych przez naszą firmę zabezpiecza układ przed wystąpieniem bakterii legionella.
